Eleganckie czarne futro na każdą okazję? Jaguar melanistyczny jak mało kto potrafi przyciągnąć wzrok. Ten wyjątkowy dziki kot stanowi zaledwie 6% populacji swojego gatunku. Przeczytaj artykuł, by poznać ciekawostki na temat jaguarów i dowiedzieć się, dlaczego już dziś warto zatroszczyć się o te ogromne cętkowane drapieżniki.  

Gatunek: Jaguar (Panthera ocna)
Populacja: 64,000-173,000
Miejsce bytowania: Ameryka Środkowa i Południowa, od Meksyku do Argentyny
Na czerwonej liście IUCN od: 1982
Kategoria zagrożenia: NT - Near Threatened

Jaguar melanistyczny pod lupą

Jaguar to gatunek ssaka z podrodziny panter (Pantherinae). Zaliczany do wielkich kotów. To jedyny przedstawiciel swojego gatunku spotykany w Ameryce Północnej i Południowej. Jaguar to również zwierzę z mityczną historią. Odgrywa znaczące rolę w mitologiach licznych rdzennych mieszkańców Ameryki, w tym Majów i Azteków. Kot ten znajduje się na podium, jeśli chodzi o wielkość osobników – zajmuje trzecie miejsce zaraz po tygrysie i lwie. A jednak, jaguar melanistyczny, czyli czarny, to zaledwie 6% całej populacji jaguarów. Niegdyś uważano go za odrębny gatunek, jednak badania potwierdzają, że jest 100%- owym jaguarem, tyle że… o tajemniczym, czarnym umaszczeniu. Dlaczego niektóre jaguary są czarne? Czytaj dalej, by poznać odpowiedź! Na początek jednak kilka faktów o samym gatunku.

Jaguary zamieszkują tereny od południowego zachodu Stanów Zjednoczonych i Meksyku przez Amerykę Środkową na południe aż do Paragwaju i północnej Argentyny. Są to zwierzęta o zwartej, krępej budowie, umięśnione, ale też dostojne i dumne. Waga dorosłych samców waha się od 56 do 96 kg – samice są średnio o 10-20% mniejsze. Jaguary preferują samotniczy tryb życia. Najbardziej aktywne są o zmierzchu i świcie – najchętniej polują bądź patrolują swoje terytorium przy wschodzie i zachodzie słońca (a mają co sprawdzać, terytorium samca rozciąga się na obszar od 25 do 40 km²!). Są zwierzętami z natury aktywnymi, wiecznie w ruchu, co utrudnia ich obserwację i określenie dokładnej populacji. Jaguar, podobnie jak inne drapieżniki, jest gatunkiem zwornikowym. Pełni ważną funkcję w stabilizacji ekosystemu: reguluje populacje zwierząt, na które poluje.  

Gdzie mieszkają cętkowani koci drapieżnicy? Jaguary najlepiej czują się w gęstych deszczowych lasach, ale bytują także na terenach otwartych. Doskonale wspinają się po drzewach, czołgają i pływają. W drapieżniczej naturze pomaga im przystosowana szczęka z potężnym ugryzieniem – które siłą dwukrotnie przewyższa lwa. Jaguar z łatwością przegryzie nawet skorupę żółwia. 

Jak wszystkie kotowate, jaguary są mięsożercami – w ich diecie znajduje się aż 85 gatunków zwierząt. Należą do nich wszystkie kręgowce, jednak najczęściej poluje na jelenie, kajmany, kapibary, tapiry, lisy, a nawet anakondy. W jadłospisie zdarzają się też mniejsze zwierzęta, takie tak płazy, ptaki, ryby, leniwce, małpy czy żółwie.

Czarna pantera: jaguar melanistyczny (i nie tylko)

“Czarna pantera – jaki to gatunek?” – to pytanie zadaje sobie wiele osób. Często w ten sposób określa się po prostu dowolnego czarnego wielkiego kota. Tak naprawdę jednak czarna pantera to melanistyczny “wariant kolorystyczny” gatunków dużych kotów: tygrysa, lamparta oraz jaguara, bohatera naszego artykułu i reprezentanta FAVNY.  
 

Rozwiewamy więc tajemnicę stylowego, czarnego płaszcza u jaguara melanistycznego – umaszczenie to jest efektem posiadania większej ilości ciemnego pigmentu. Niektóre jaguary melanistyczne posiadają zjawiskowe cętki, inne są zupełnie czarne. Wszystkie zaliczają się do tego samego gatunku, Panthera ocna. Posiadaczy wyjątkowego umaszczenia jest niewielu – jaguary melanistyczne to zaledwie 6% populacji tego gatunku. Co ciekawe, jaguary melanistyczne mogą posiadać potomstwo zarówno czarne, jak i w cętki. Jeśli skrzyżują się dwa osobniki z melanizmem, ich potomstwo będzie niemal całkowicie czarne.
 

Dlaczego w przyrodzie występuje melanizm? Przyczyny nie są do końca jasne. Naukowcy podejrzewają, że w ten sposób gatunek dostosowuje się do warunków, w których żyje. Badacze spekulują, że melanizm powszechniejszy jest na terenach gęsto zalesionych, ponieważ ciemna szata pozwala kotom na lepszy kamuflaż. Istnieje jednak jeszcze inna teoria, która zakłada, że za czarne umaszczenie zwierząt odpowiada konkretne działanie patogenów (czynników chorobotwórczych), które zmienia metabolizm barwników w skórze.  

Populacja jaguara i działania ochronne 

Według Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody (IUCN) jaguar należy do gatunków bliskich zagrożenia wyginięciem: posiada kategorię near threatened – NT. To oznacza, że w niedalekiej przyszłości mogą stać się gatunkiem zagrożonym wyginięciem. Z obserwacji wynika, że jego populacja zmniejsza się. Według badań Wildlife Conservation Society, jaguar stracił  37% swojego historycznego zasięgu. 

Dlaczego populacja jaguarów maleje? Niestety podobnie jak w przypadku zwierząt takich jak panda wielka, koala australijski czy goryl górski największym zagrożeniem jest… człowiek. Negatywny wpływ na liczebność gatunku mają wylesianie siedlisk, huragany, katastrofy naturalne. Jaguary polowały między innymi na bydło hodowlane, co przyczyniło się do wynajmowania pełnoetatowych łowców, którzy polują na dzikie koty.

Edukacja i zwiększanie świadomości na temat jaguarów wśród lokalnych rolników jest jednym z ważniejszych działań ochronnych tego gatunku. Oprócz tego ważnym elementem programu ochronnego jest protekcja naturalnych siedlisk jaguarów. Tak jak tygrys azjatycki, jaguar posiada obszerne terytorium, a to oznacza, że w utworzonym rezerwacie ochronę zyskuje nie tylko on sam, lecz także inne gatunki zwierząt, które mieszkają na tym terenie. W latach 90. XX wieku powstał pierwszy na świecie odludny rezerwat dla ochrony i badania jaguarów. Od tamtego czasu nadal powstają kolejne przestrzenie dla dzikich kotów.

Nieustannie trwają badania nad gatunkiem, które pozwolą jeszcze lepiej zrozumieć populacje jaguarów i ich wymagania siedliskowe. Międzynarodowe organizacje i porozumienia, takie jak Konwencja o międzynarodowym handlu dzikimi zwierzętami i roślinami gatunków zagrożonych wyginięciem (CITES) i Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) również pracują nad koordynacją działań ochronnych i promują ochronę jaguarów i ich siedlisk. Możesz do nich dołączyć. Jak? Czytaj dalej!

Jak wspierać zagrożone gatunki zwierząt? Istnieje wiele sposobów. Możesz na co dzień dokonywać bardziej ekologicznych wyborów, przekazywać dotacje na rzecz organizacji zajmujących się ochroną przyrody lub… połączyć przyjemne z pożytecznym: zamówić odzież FAVNY i dołożyć tym samym cegiełkę dla dobra zwierząt! 
 

Kupując na naszej stronie, realnie wspierasz ochronę zagrożonych gatunków. Dołączasz do #natureheroes i naszego #dreamteam. My przekazujemy część przychodu ze sprzedaży PKK IUCN, a ty z dumą – jak jaguar! – manifestujesz potrzebę aktywności na rzecz gatunków w potrzebie. I to w jakim stylu! 

Nasze bluzy, spodnie, koszulki i akcesoria z wizerunkiem zagrożonych zwierząt, w tym wyjątkowego jaguara melanistycznego, to codzienna wygoda, wyjątkowy look i świadoma moda w najlepszym wydaniu.

Nie czekaj! Zajrzyj do sklepu i spraw sobie swój osobisty #egzemplarzchroniony!