Najpiękniejszy ptak świata, narodowy symbol Gwatemali, niezbyt zaangażowany śpiewak i wielki miłośnik owoców: kwezal herbowy, to niezwykle barwna postać. Poznaj najważniejsze fakty i ciekawostki o tym niezwykłym ptaku.      

Gatunek: Kwezal herbowy (Pharomachrus mocinno)
Populacja: nieznana? 20,000-49,999
Miejsce bytowania: Kostaryka; El Salvador; Gwatemala; Honduras; Meksyk; Nikaragua; Panama
Na czerwonej liście IUCN od: 1988
Kategoria zagrożenia: NT - Near Threatened 

Kwezal herbowy: kolorowy ptak z Ameryki Środkowej

Stylizacja 10/10, fryzura 10/10, symbolika 10/10. Kwezal herbowy to według wielu osób najpiękniejszy ptak na świecie. Jak wygląda, czym się żywi i gdzie można go spotkać? Odpowiadamy! 
 

W języku Indian Nahuatl nazwa tego gatunku oznacza „piękne pióro”. Kwezal herbowy należy do rodziny trogonów, czyli grupy ptaków o krępej budowie ciała. Ma dużą głowę, ciemnobrązowe oczy oraz charakterystyczne krótkie nóżki w kolorze bladego różu. Co więcej, u kwezali herbowych występuje dymorfizm płciowy, czyli różnice w budowie zewnętrznej ciała u osobników płci męskiej i żeńskiej. 
 

Samce kwezala wyróżniają się jaskrawym ubarwieniem oraz krótkimi, nastroszonymi piórami na czubku głowy. Mają krótki dziób koloru żółtego oraz długi, jak na swoje proporcje, ogon (nawet 90 cm!). Z wierzchu wśród piór dominuje kolor zielony, który miejscami przeplata się z opalizującym zielonozłotym lub niebieskofioletowym połyskiem. Na brzuchu, od spodu, przedziera się głęboka barwa karmazynu. Taka szata nie tylko zdobi kwezala, lecz także pozwala mu na skuteczny kamuflaż wśród liści. 
 

Samice są nieco skromniej ubarwione. W odróżnieniu od samców mają ciemny dziób. Grzbiet jest zielonkawy, tak jak u osobników płci męskiej, jednak pierś samicy jest upierzona w odcieniach szarości lub brązu. Zdecydowanie wyróżnia się brzuch koloru karmazynowego. “Kwezalki” nie posiadają także wydłużonych pokryw nadogonowych w przeciwieństwie do samców. 
 

Kwezal herbowy jest ptakiem owocożernym – w jego diecie znajduje się co najmniej 41 różnych gatunków owoców. Skąd wiemy? Właśnie taki jadłospis odnotowano w jednym z rezerwatów, które zamieszkuje (Monteverde Cloud Forest, Kostaryka). Poza owocami, kwezal żywi się również owadami, małymi żabami, jaszczurkami i ślimakami – głównie w okresie lęgowym.
 

Ów kolorowy ptak zamieszkuje tereny Ameryki Środkowej. Pasmo od Meksyku po Boliwię, pasmo górskie Talamanca w Kostaryce, Park Narodowy Corcovado, pasmo Kordyliery Centralnej, wyższe partie parku Rincón de la Vieja i położona w prowincji San José Dolina Kolibrów to główne miejsca występowania gatunku. Ponadto kwezale herbowe zobaczyć można w jednym z dwóch zoo dla ptaków na świecie: La Garita. 

Za dom służą ptakowi tzw. “dojrzałe lasy”, czyli takie, w których znajdują się stare drzewa. Najczęściej są to wiecznie zielone górskie lasy, tropikalne lasy (położone na wysokości od 700 do 2 tys. m n.p.m.) i gęsto porośnięte wąwozy i klify. Czasem kwezala spotkać można również w parkach, na polanach czy pastwiskach, jednak zdecydowanie najlepiej odnajduje się w wieloletnich, dojrzałych lasach. Dlaczego? Ma to bezpośredni związek z powiększaniem ptasiej rodziny. 

Gniazda kwezali herbowych to najczęściej jamy tworzące się w zbutwiałych pniach drzew lub pieńkach. Ptaki składają w nich 1-2 jasnoniebieskie jajka i wysiadują je zarówno samiec, jak i samica. Po wykluciu się, potomstwo początkowo przez 17-19 dni pozostaje w inkubacji, po czym rozpoczyna się okres pierzenia, który trwa od 23 do 31 dni. Wtedy młode wkraczają w dorosłe życie i opuszczają gniazdo. Kwezale to ptaki, które “zimują” podobnie jak bociany, przemieszczając się w różne regiony.  

Kwezal herbowy: symbol piękna i umiłowania wolności  

Kwezal herbowy to narodowy ptak Gwatemali. Znajduje się na fladze i godle tego kraju, a walutą Gwatemali jest… quetzal! Jego symbolika ma głębokie historyczne korzenie, sięgające czasów starożytnych.  Już w mitologii prekolumbijskiej kwezal herbowy odgrywał ważną wolę. Dla Azteków i Majów był obiektem uwielbienia. Czczono go i uważano za symbol piękna oraz umiłowania wolności. Jego imieniem nazwano nawet jednego z najważniejszych bogów plemion – Quetzalcoatl uważany był za założyciela i patrona licznych dynastii rządzących w całej Mezoameryce. 

Według wierzeń schwytane w niewolę kwezale były tak nieszczęśliwe, że… ich serce po prostu przestawało bić. Nie przeszkadzało to jednak myśliwym w polowaniu na te piękne ptaki. Wyrywano im najpiękniejsze pióra, a następnie puszczano wolno. Pióra zdobiły wodzów i członków rodzin królewskich. 

Obecnie uważa się, że w starożytnych wierzeniach może znajdować się ziarnko prawdy. Kwezale należą do niezwykle płochliwych ptaków. Rzadko również śpiewają, szczególnie w niewoli. Nie potrafią żyć w zamkniętych klatkach.  

Gatunek narażony na zagrożenie – co to oznacza? 

Kwezal herbowy to gatunek znajdujący się na czerwonej liście IUCN z oznaczeniem: bliski zagrożenia. Co to oznacza? Podejrzewa się, że liczebność populacji spada. Spowodowane jest to postępującą wycinką lasów, które ptak zamieszkuje. Obecnie intensywnie monitoruje się populację i niewykluczone, że kategoria zagrożenia zostanie podniesiona na wyższą. 
 

Defragmentacja i niszczenie lasów w okresach nielęgowych nie są jedynym zagrożeniem dla kwezali herbowych. Nadal zdarzają się przypadki polowania na kwezale w celu pozyskiwania piór (szczególnie w południowym Meksyku). Ponadto postępujące zmiany klimatyczne przyczyniły się do powiększenia terytorium tukanów, co z kolei powoduje konkurowanie o gniazda przez te ptaki (tukany również składają jaja w jamach tworzących się w drzewach). 
 

Ptak-symbol znajduje się pod ochroną na terenie całej Ameryki Środkowej. Tworzy się rezerwaty, jednak jest ich mało i niewielkich rozmiarów. W Gwatemali zaś na temat kwezali herbowych powstaje wiele programów edukacyjnych i świadomościowych. Stale prowadzone są również badania, które pomogą określić dokładną liczebność populacji.
 

Kwezal herbowy w Favnie – dla kolorowych ptaków i nie tylko 

Niezależnie od tego, czy kochasz wielobarwne odzienie (jak kwezal), czy preferujesz stonowane kolory, w Favnie znajdziesz coś dla siebie. Nasza nowa kolekcja streetwear wyróżnia się z tłumu… jak sam kwezal herbowy! Na bluzach i spodniach Favny znajdziesz wizerunki zagrożonych gatunków zwierząt, w tym kwezala herbowego. To jednak znacznie więcej niż symbol i piękny print na tkaninie!

Kupując naszą odzież, realnie wspierasz naszych mniejszych braci. Z każdego sprzedanego produktu część przychodu przekazywana jest na rzecz Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody.